معمولا طرح توجیهی(امکان سنجی) با اهداف مختلفی نگارش می شود که بسته به هدف ، عمق طرح و جزئیات آن متفاوت هستند . برخی از این انواع طرح ها عبارتند از :
نوع اول :
طرح توجیهی برای خود متقاضی : در واقع هدف از تدوین طرح این است که سرمایه گذار خودش بفهمد که پروژه از ابعاد مختلف فنی ، مالی و بازار در چه وضعیتی قرار دارد . در واقع متقاضی می خواهد بفهمد که سرمایه گذار در آن طرح چقدر بازده مالی دارد ؟
ابعاد فنی آن چگونه است ؟ آیامحصول یا خدمات تولید شده بازار دارد ؟ پروژه با چه ریسک هایی روبروست ؟کمترین سرمایه گذاری ممکن برای پروژه چقدر میباشد ؟ در این حالت در واقع متقاضی می خواهد تصمیم بگیرد که آیا این پروژه را انجام دهد یا خیر ؟
در چنین وضعیتی تجزیه و تحلیل اطلاعات واقعی بازار با روش درست و با جزئیات دقیق بسیار مهم میباشد . چرا که سرمایه گذار پیش از آنکه با ضرر و زیان های بزرگ در ابعاد واقعی پروژه روبرو شود ، انتظار دارد با درصد ناچیزی از هزینه ( هزینه طرح توجیهی )ابعاد مختلف موضوع سرمایه گذاری را تجزیه و تحلیل نماید . در چنین مواقعی گاه لازم است برخی ابعاد پروژه بصورت دقیق تر و با جزئیات بیشتری بررسی شود . مثلاً شاید لازم باشد برای مطالعه بازار از روشهای میدانی هم استفاده شود . یا برای کم کردن از ریسک فنی از کارخانه تولید کننده ماشین آلات و یا کارخانجات تولید کننده محصول طرح بازدیدهایی صورت گیرد . در هر حال این نوع از طرح توجیهی با توجه به خواست متقاضی باید با دقت و جزئیات لازم تدوین شود ، چرا که در نهایت متقاضی بدنبال آنست که تصمیم بگیرد تا پروژه را انجام دهد یا نه .
نوع دوم :
طرح امکان سنجی برای اخذ تسهیلات یا جذب سرمایه گذار : گاهی طرح امکان سنجی برای تامین مالی طرح از طریق تسهیلات یا جذب سرمایه گذار خارجی ، یا جلب مشارکت سرمایه گذار داخلی نگارش می شود . در چنین حالتی متقاضی یا سفارش دهنده طرح نه تنها در انجام پروژه تردید ندارد بلکه به ابعاد مختلف پروژه مسلط میباشد اما برای اینکه مرجع تامین مالی ( بانک یا سرمایه گذار ) نسبت به پروژه اشراف پیدا کند ، اقدام به نوشتن طرح امکان سنجی می کند . بدیهی است در چنین حالتی طرح امکان سنجی باید بوسیله یک مشاور معتبر نوشته گردد . علاوه بر این ، باید فرمت مورد نظر بانک یا تامین کننده مالی نیز رعایت گردد . در شرایط فعلی بعضی از بانک ها فرمت های خاص خودشان را دارند و طرح توجیهی را فقط در همان فرمت بررسی می کنند اما برخی دیگر فرمت خاص ندارند و طرح را درفرمت های مختلف جهت بررسی مورد پذیرش قرار می دهند .
نوع سوم :
طرح توجیهی برای گرفتن زمین از منابع طبیعی جهت پروژه های کشاورزی ، اخذ زمین از مناطق ویژه اقتصادی یا مناطق آزاد جهت پروژه های صنعتی ، گرفتن زمین از سازمان بنادرجهت ارائه خدمات بندری یا انجام فعالیت های صنعتی از جمله مواردی بوده که نیاز به طرح توجیهی(امکان سنجی) دارند. اینگونه طرح های توجیهی بسته به مرجع ذیربط از کیفیت متفاوتی برخوردارند . برخی از این سازمانها بسیار سختگیر بوده و طرح توجیهی که برای این سازمانها نوشته می شود باید در حد طرح توجیهی بانکی bankable باشد دربرخی از این سازمانها نیز با یک طرح توجیهی(امکان سنجی) در حد پیش طرحper-fs می توان نسبت به اجاره یا کمک زمین اقدام نمود.
نوع چهارم :
طرح توجیهی به منظور اخذ مجوز. وزارت صنعت ، معدن تجارت و وزارت جهاد کشاورزی از جمله وزارتخانه هایی هستند که گرفتن جواز تاسیس ( یا موافقت اصولی ) از آنها منوط به ارائه یک طرح است . البته این طرح در حد یک پیش طرح توجیهی pre-fs بوده و جزئیات زیادی شامل نمیشوند . البته آن هم اگر با کیفیت لازم نوشته نشود ممکن است موجب هزینه های اضافی گردد. مثلا اگر میزان ظرفیت برق در طرح بیش از حد لازم باشد ، ممکن است سازمان صنعت ، معدن تجارت متقاضی را مجبور کند که هزینه ترانس برق را بپردازد و یا بالعکس اگر میزان برق مصرفی کمتر از حد نیاز ارزیابی شود ممکن است در زمان اجرا موجب دوباره کاری ، اصلاح جواز و اتلاف زمان شود .
-ما نمی خواهیم اطلاعات فنی شرکت ما نشت پیدا کند .آیا حاضرید با ما قرارداد عدم افشای اطلاعات ببیندید ؟
معرفی کوپلر